'Sites die wangedrag bedrijven melden onbekend en ineffectief'

19 april 2019

Naming-and-shaming van bedrijven die door de Inspectie SZW op de vingers zijn getikt, heeft vooralsnog geen enkel effect. Dat concludeert onderzoeksbureau SEO, dat keek naar de effecten van de in 2015 ingevoerde Wet aanpak schijnconstructies. Het blijkt dat bijna niemand weet dat inspectiegegevens openbaar worden gemaakt en de sites waarop die gegevens staan, zijn onbekend.

De wet is stapsgewijs ingevoerd om onder meer schijnconstructies tegen te gaan. Bedrijven gebruiken die bijvoorbeeld om personeel uit Oost-Europa te halen en die werknemers minder dan het minimumloon te betalen of cao-verplichtingen te ontlopen.

Doordat de inspectiegegevens openbaar worden gemaakt, was de verwachting dat bedrijven de regels minder overtreden. Ook kunnen klanten zo zien met wat voor onderneming ze te maken hebben. Maar de sites waarop de resultaten staan, zijn alleen bij een heel kleine groep bekend, volgens SEO. "Daardoor heeft openbaarmaking in de praktijk weinig consequenties voor bedrijven."

Het gevolg is dan ook dat bedrijven hun gedrag niet aanpassen. Uit testen van SEO blijkt dat leidinggevenden niet geloven dat openbaarmaking van slechte inspectieresultaten grote gevolgen heeft. Ook passen bedrijven niet of nauwelijks hun werkwijze aan, nadat ze op de zwarte lijst zijn beland.

SEO zegt dat de maatregelen wel kunnen werken en doet suggesties om de effectiviteit van de openbare lijst te verbeteren. Zo kan de vormgeving eenvoudiger en toegankelijker. "Het moet voor belanghebbenden duidelijk zichtbaar zijn dat een bedrijf wel of niet de wet overtreedt." Ranglijsten, vijfpuntenschalen of bijvoorbeeld smileys zouden uitkomst kunnen bieden. Ook zou het helpen als de inspectieresultaten bij bedrijven ter plekke te zien zijn, niet ergens weggemoffeld maar voor iedereen duidelijk zichtbaar.

De Inspectie SZW heeft nog niet gereageerd.